Ekolojik Ambalaj Sertifikası

Ambalaj sistemi; ambalaj üretiminde kullanılacak hammaddeler, ambalaj malzemesinin üretimi, herhangi bir ürünü paketleme, dağıtımı ve atıl hale gelen ambalaj ürünlerinin bertarafı şeklinde ilerleyiş göstermektedir. Doğal kaynakların kullanım oranı, enerji tüketimi ve su ihtiyacının yüksek olması, bertarafının toprağa verdiği zarar, atık gazların su, hava, toprak ortamını, atık suların toprak ve su ortamını olumsuz etkilemesi gibi dezavantajlar barındırmaktadır. Tek yollu ve çift yollu olabilen ambalajlama sistemleri doğada kalıcı bir yük oluşturmaktadır. Ekolojik sistemlerde yüzyıl boyunca bozunmaya uğramaksızın kirlilik oluşturan bu etmen ekolojik yönden sürdürülebilir kılınmak zorundadır.

Ambalajlar üretimde hammadde temininden nihai ürüne dek tüm basamaklarda kullanılan, üretici, kullanıcı ve tüketiciye ulaştırılan, ürünün bozulma, darbe, nemlenme vb. fiziksel etki etkilere karşı korunması, saklanması ve pazarlanmasında yer alan ve iadesi olmayan ürünlerdir. Ambalaj üzerinde üretici firma, son kullanma tarihi, ürün ihtivası, kullanım prospektüsü vb. bilgiler yer almaktadır. Ambalaj ürünü korumalı, canlı sağlığı/doğa koşulları üzerinde negatif etkiye neden olmamalı, steril olmalı, dağıtımı ve depolanması güvenli ve kolay olmalıdır. Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nde belirlenen kriterler uygun olmalıdır.

Kriter 1: Tanımlamaya uygun nitelik sağlayan, ürünün ayrılmaz parçası olmayan, ürünü ömür boyu barındırmak, destelemek veya korumak için gerekli değil ise, tüm parçalar birlikte kullanılmıyor, tüketilmiyor ve bertaraf edilmiyorsa ambalaj olarak kabul edilmektedir. Bu durumda CD filmi, pasta ile satın alınan pasta altlığı, bant rulosu, enjeksiyon çözelti içeren cam şişe, kibrit kutusu, doldurulabilir gaz tüpü, steril bariyer sistemi vb. ambalaj kabul edilirken mum kabı, DVD kutusu, mekanik el değirmeni, sucuk vb. zarı, saksı, çay poşeti ambalaj kabul edilmemektedir.

Kriter 2: Satış anında doldurulmak üzere kullanılan tek kullanımlık ürünler ambalaj olarak kabul edilmektedir. Bu durumda kağıt, plastik tora, alüminyum folyo, yapışkan film, tabak, bardak ambalaj olarak sınıflandırılırken karıştırıcı, çatal, bıçak, kağıt pişirme kabı, pasta altlığı (pastasız), paketleme kağıdı ambalaj olarak sınıflandırılmamaktadır.

Kriter 3: Ambalaj bileşenleri, destekleyici, yardımcı ve bütünleşik parçaları ambalaj parçası olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle ürüne doğrudan takılan veya asılan parçalar, ürün ile birlikte kullanılmıyor, tüketilmiyor ve bertaraf edilmiyor ise ambalaj olarak nitelendirilmektedir. Bu durumda etiket ambalaj olarak nitelendirilmekte, zımba, plastik kılıf, deterjan ambalajında kapağın bir bölümünü oluşturan doz ölçme materyali, ambalaja takılan yapışkanlı etiketler, kapağın bir bölümünü oluşturan rimel fırçası vb. ambalaj parçası olarak nitelendirilmektedir. Radyo frekanslı tanımlama etiketi ise ambalaj olarak nitelendirilmemektedir.

Ekolojik ambalaj belirli parametrelerin karşılanması ve test edilmesi karşılığında tescillenebilen bir üründür. Ambalaj tasarımında boyutların minimize edilmesi, harcanan enerji miktarının, ürün hacminin ve ambalaj oranının azaltılması gibi parametreler de mevcuttur. Ambalaj kullanım amacına uygun kriterlere sahip olmalı ve ürün ile temasında negatif etki yaratmamalıdır. En önemli parametre malzeme seçimidir. Ambalaj üretiminde plastik, kağıt ve karton, metal, ahşap, tekstil malzemesi, cam ve kompozit malzemeler kullanılmaktadır. Ekolojik ambalaj üretiminde biyoplastik vb. doğada çözünebilir veya geri kazanılabilir hammaddeler kullanılmalıdır.

Sürdürülebilir ambalajlamada (geri kazanım, tekrar kullanım ve materyal azaltma) termoplastik, nişasta, selüloz esterleri, kitosan, PEF (poli etilen furanoat), PGA (poliglikolik asit), PLA (poli laktik asit), PHB (poli-3-hidroksi butirat), PHV (poli hidroksi valerat), PHAs (poli-ß-hidroksi alkanoat) gibi biyoplastikler kullanılmaktadır.

Günümüzde üretici ve kontrolör kuruluşlar tarafından ekolojik ambalaj üretimi desteklenmektedir. Ekolojik ambalaj üretiminin tescillenmesi için gerekli olan parametrelerin değerlendirilmesi Avrupa Birliği standartlarına uygun olarak Ecomark© tarafından gerçekleştirilmektedir. Ecomark© tarafından oluşturulan ve geliştirilen Ecomark© Standardı, ülkemiz piyasalarını ilgilendiren ve tüm ürün gruplarını kapsayan bir standarttır. Gerekli inceleme ve değerlendirmelerin ardından Ecomark© Etiketi sahibi olan kuruluşlar çevre ve canlı sağlığının korunmasında özen gösteren, gelecek nesiller için sorumluluk besleyen ve tüketiciye bilinç kazandırılmasında görev alan kuruluşlar olduklarını kanıtlamaktadır. Ayrıca ekolojik ambalaj üretimi gerçekleştirildiğinde işletmelerde depolama alanından tasarruf edilmekte, nakliye maliyetleri düşürülmekte ve karbon ayak izi azaltılarak ekolojik duyarlılık sağlanmaktadır.