Ekoloji Kriterleri

Bölgesel ve küresel anlamda sanayi ve konutlardaki enerji tüketimi zirvede yer almaktadır. Fosil enerji kaynaklarının artarak devam eden kullanımı, doğal kaynakların aşırı ve bilinçsiz kullanımı, sera gazı vb. zararlı gazların atmosfere salınımı, ozon tabakasında gözlenen incelme, küresel ısınma ve iklim değişiklikleri, ekosistemlerde belirlenen bozulma ekolojik dengenin tamamen kararsızlaştığını gözler önüne sermektedir. Bu sorunların ilerlemesiyle birlikte ilk alınan önlemlerden biri enerji tüketimini önlemek olmuştur.

Bu durumda büyük bir pay sahibi olan binalar için ekoloji kriterleri belirlenmiş ve tasarımdan tamamlanmasına dek bir süreç olarak değerlendirilmeye başlanmıştır.

Ekolojik Ve Sürdürülebilir Tasarım Kriterleri

Sürdürülebilir düşünce ve tasarım ilkeleri, ekonomik mimari yapay çevre tasarımı, bina kabuğu, bina geometrisi, mekan organizasyonu, yapı malzemesi seçimi, iklimlendirme sistemleri ve atık yönetimini kapsayan ekolojik kriterler tüketim maddelerinin atık ve doğal kaynak kullanımı hususunda farkındalık yaratmaktadır.

Yerel ve küresel işbirliği sağlanmalı ve devletlerce desteklenerek politika ve projeler geliştirilmelidir. Bölgesel planlama oldukça önem arz etmektedir. Ekolojik ilkelere bağlı kalınarak meydana getirilmesi gerekmektedir. Ekolojik ulaşım alternatifleri bulunarak ön plana çıkarılmalıdır. Tüm üretim ve tarım uygulamalarında çevre dostu malzeme ve materyaller kullanılmalıdır. Mikrojenerasyon yaygın hale getirilmelidir. Yerel malzeme ve işgücü kullanımı ile sosyoekonomik kriterler sağlanmalıdır. İklim, rüzgar, güneş vb. abiyotik faktör etkileri ihmal edilmemelidir. Enerji verimliliği, tasarrufunu sağlayan sistemlerin üretimine ağırlık kazandırılmalıdır. Atık suların değerlendirilmesine diğer atık yönetim seçenekleri kadar önem verilmelidir. Tüketim alışkanlıkları tamamen değiştirilmelidir.

Sürdürülebilir Düşünce ve Tasarım İlkeleri: Küresel ve yerel çevre sorunlarına çözüm olmak, enerjiye duyarlı tasarımlar yapmak, yenilenebilir enerji kullanımını yaygınlaştırmak, disiplinler arası ortak çalışmalar yürütmek, yerel kültür ve mimari uygunluğu önemsemek kriterlerini kapsamaktadır.

Ekolojik Mimari Yapay Çevre Tasarımı: Doğal yaşamın ve yaşam alanlarının korunması, bölge iklim koşullarına uygunluk sağlaması, yerin toplumsal gereksinimleri doğrultusunda seçilmesi ve yerel dokuya uygun olması, topografyaya uyum sağlaması ve bölgeye uyumlu peyzaj düzenlemesi kriterlerini kapsamaktadır.

Bina Kabuğu: Özel tasarım, yapım sistemi, çatı ve düşey yapı elemanları olarak gruplandırılan kriterler bazı parametrelere sahiptir. Ahşap, betonarme, çelik, karma sistemlere uyumlu yalıtımlı çatı, yeşil çatı, aktif sistem kullanımı, pasif sistem seçeneklerine karar verilerek çatı yapılmalıdır. Yalıtımlı veya ısı yalıtımlı duvar uygulamaları seçenekleri değerlendirilmelidir.

Bina Geometrisi: Yerel dokuya uygunluk, bölge iklimine uyumlu tasarım, güneş ve rüzgara uygun, özel konstrüksiyon tasarımı, kompakt veya girintili – parçalı form parametrelerini barındırmaktadır.

Mekan Organizasyonu: Özel yarı açık / açık mekan, yerel kültüre uygun, kullanıcı sağlığı, enerji verimliliği, mevsimsel varyantlara uyumlu, tampon mekan kullanım parametrelerini içermektedir.

Yapı Malzemesi Seçimi: Yerel, doğal veya malzeme seçimi, özel renkli tasarım, ilkime uygun yalıtım detayları, bina çevresinde özel malzeme kullanımı gibi parametrelere uygunluk gerektirmektedir.

İklimlendirme Sistemleri: Gölgelendirme elemanları, doğal aydınlatma ve havalandırma parametreleri haricinde, pasif sistemlerde kütle duvarı, kış bahçesi, güneş bacası, çatı havuzu, trombe duvarı, rüzgar bacası, atriyum, termal labirent sistem kriterlerini barındırmaktadır. Güneş, rüzgar ve biyoyakıt gibi aktif sistemler veya mekanik sistemler aracılığı ile yapılmaktadır.

Atık Yönetimi: Geri dönüşümlü malzeme kullanımı, yağmur suyu depolama, gri su arıtım sistemi, siyah su kullanımı ve katı / biyolojik atık dönüşümü gerçekleştirilmelidir.

Ayrıca doğanın bütünlüğü, sınırlılığı, özdenetimi, çeşitliliği, maddenin korunumu prensiplerini uygulamak gerekliliği dikkate alınarak ekolojik kriterler belirlenmektedir. Kaynakların azalabileceği, doğanın müdahalelere tepki vereceği, en uygun çözümün doğada bulunacağı ve ekolojiye saygı duyulması gerektiği unutulmama, doğa ile el ele yürünmelidir.