Ekoloji Terimleri

Abiyotik: Cansız.

Açık Sistem: Sistem ve çevre arası, madde ve enerji alışverişinin mümkün olduğu sistemler.

Adaptasyon: Uyum sağlama.

Adyabatik: Isıl veya kütlesel kararlılık hali.

Antropojen: İnsan kaynaklı.

Asit Yağmuru: Atmosferde biriken azot oksit, kükürt vb. zararlı gazların, su buharı ile etkileşimi sonucu yeryüzünde negatif etki yaratan yağmur.

Atık: Çeşitli faaliyetler sonucunda doğaya bırakılan zararlı maddeler.

Baca Gazları: Yanma faaliyetlerinin ardından atmosfere salınan ve biriken / yayılan zararlı gazlardır.

Başkalaşma: Metamorfoz, evreli gelişme.

Besin Ağı: Ekosistemlerde yer alan biyotik türlerin beslenme aktivitelerini oluşturan karmaşık bir doku, beslenme ilişkisi.

Biyocoğrafya: Canlıların yeryüzündeki dağılımları ve etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır.

Biyoçeşitlilik: Ekosistemde yer alan biyolojik zenginlik, genetik ve taksonomik çeşitlilik.

Biyosfer: Canlıların yaşadığı ortam, yeryüzü, Ekosfer.

Biyolojik Birikim: Besin zincirinde yer alan canlıların toplanması, dokularda birikerek zarar verecek kapasiteye ulaşması.

Biyom: Klimatik koşul ve belirgin arazi özelliklerine sahip coğrafyalarda yaşayan benzer hayvan ve bitki toplumlarına verilen isim.

Biyosistem: Biyotik ve abiyotik türlerden oluşan topluluk.

Biyosit: Biyolojik birikime neden olan kirleticiler.

Biyotik: Canlı.

ÇED Raporu: Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu. Kaynakların ve kirliliklerin projelendirme aşamasında ekolojik nitelikleri negatif etkilemeyecek şekilde korunmasını sağlamak, kontrol altına almak vb. amaç ile uzman kişilerce hazırlanan ve ilgili mercilerin tetkik ve onayını alan ortak bir rapor.

Çevre: Biyotik ve abiyotik faktörlerin, insan faaliyetleri sonucu direkt / indirekt etkilendiği, fiziksel, kimyasal ve biyolojik kuvvetleri içeren sosyal faktörlerin tümü.

Çevre Faktörleri: Çevreyi oluşturan varlık, olay ve enerjiler bütünüdür. Klimatik, topografik, edafik, biyolojik faktörler vb.

Çevre Kirlenmesi: Hava, kara ve suların fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerinin insan ve insanın arzu ettiği canlı türlerin yaşamına, endüstriyel olaylara ve kültürel değerlere zararlı etkide bulunacak şekilde, arzu edilmeyen yönde değişimi.

Çevre Kirliliği: Antropojen etkiler sonucunda ekolojik dengenin bozulması ve ortaya koku, görüntü, ses vb. durumların neden olduğu istenmeyen sonuç.

Çevre Korunması: Ekolojik dengenin korunması adına yapılan iyileştirme veya önleme çalışmalarının tümü.

Çevresel Direnç: Popülasyonda büyüme ve gelişmeyi engelleyen faktörlerin tümüdür.

Çevrim: Sürekliliği ve düzeni bulunan değişim.

Doğal Döngü: Ekosistem içi veya ekosistemler arasında doğal olarak meydana gelen süreç.

Doğal Kaynak: Fiziksel ortamdan sağlanan kaynaklar bütünü.

Dünya Çevre Günü: 1972 yılında Stockholm'de Birleşmiş Milletler tarafından alınan karar sonucu haziran ayının 5. Günü’nde olarak kutlanmaktadır.

Eko Kalkınma: Yerel ve bölgesel kalkınmanın, ekolojik dengeye adaptasyon sağlayarak, doğal kaynakların akılcı bir şekilde kullanımını esas alan sağlıklı bir kalkınma modeli.

Ekoloji: Abiyotik ve biyotik türlerin tamamını kapsayan bilim dalı.

Ekolojik Denge: Ekosistemleri, varlıkları ve gelişmeleri sürdürülebilir kılan gerekli koşulların sağlanması.

Ekolojik Döngüler: Kullanılan kaynakların yeniden kullanılabilir hale getirilmesi ve bu durumun sürekliliği.

Ekolojik Etki: Ekosistemlerde gelişen değişikliklerin ve ekosistemde yer alan biyotik ve abiyotik faktörlerin neden olduğu etki.

Ekolojik Niş: Biyotik bir türün, habitat adaptasyonu, fizyolojik tepki, kalıtsal / öğrenilen davranışları nedeniyle oluşan topluluk veya ekosistemdeki yeri.

Ekosistem: Doğada yaşamsal faaliyetlerini sürdüren canlı ve cansız varlıkların sistematik ilişki ve etkileşimlerini oluşturdukları ortam.

Ekotoksikoloji: Birçok faktörün ekosisteme ve sağlığa zarar veren etkilerini zamana bağlı olarak inceleyen bilim dalı.

Ekoton: Belirli bir popülasyona ait yaşam alanının sınır bölgeleri.

Endemik Bitkiler: Rastlanma oranı düşük ve korunması mutlak olan bitki türleri.

Enerji Tasarrufu: Enerji kaybının azaltılması, önlenmesi.

Estivasyon: Hayvan veya bitki türlerinin kurak mevsimleri istirahatle geçirmeleri, yaz uykusu.

Evolüsyon: Evrim, canlıların jeolojik zaman kavramına yayılı gelişim periyodu.

Fauna: Hayvanlar alemi.

Flora: Bitkiler alemi.

Fosil Yakıtlar: Orijini organik maddeler olan, turba, linyit, taş kömürü, antrasit, petrol gibi, günümüzden milyonlarca yıl önce çeşitli jeolojik fenomenler ve aşamalar sonucu oluşan tükenebilir enerji kaynakları.

Geri Kazanım: Kullanımlarının veya tüketilmelerinin ardından toplanarak fiziksel, kimyasal ve biyolojik işlemlerden geçirilen ve tekrar kullanılır hale getirilen maddeler.

Habitat: Canlıların ikametgahı.

Kapalı Sistem: Sistem ile çevre arasında madde ve enerji etkileşiminin olmaması, stabil hali.

Pestisitler: Böcek, mantar öldürücü vb. etkileri olan, aşırı ve bilinçsiz kullanımları sonucu ekolojik dengenin bozulmasına ve kirliliğe neden olan kimyasal maddeler.

Popülasyon: Belirli bir alanda yaşayan aynı türe ait bireyler topluluğu.

Progresif: Mutasyon vb. değişikliklerle oluşan.

Sembiyoz: Mutualizm.

Sera Gazları: H2O, CH4, NO2, CFC vb. sera etkisini oluşturan gazlar.

Tür: Kendi aralarında doğrudan veya potansiyel olarak çiftleşip neslini devam ettiren doğal popülasyonlardır.

UNCED: Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı.

UNEP: Birleşmiş Milletler Çevre Programı.

UNESCO: Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü.

Yenilenebilir / Tüketilemeyen Kaynaklar: Güneş, su, rüzgar enerjisi gibi oldukça uzun zaman dilimi içerisinde tükenmesi imkansız doğal kaynaklar.